ΟΔΥΣΣΕΙΑ

Το σημαντικότερο πρόβλημα στη μετάφραση της «Οδύσσειας» έχει να κάνει με τη μεταρρύθμιση του πρωτότυπου ρυθμού. Ο ρυθμός του πρωτότυπου είναι σταθερός και εναλλασσόμενος, δίχως η δεύτερη ιδιότητα να αναιρεί την πρώτη. Ας πούμε ότι η σταθερότητα του ρυθμού επιβάλλεται από τη συνέχεια της επικής αφήγησης, η οποία φαίνεται να κυλά με τον επαναλαμβανόμενο δακτυλικό εξάμετρο από τον πρώτο έως τον τελευταίο στίχο του έπους μοιάζοντας με ένα τεράστιο φίδι που, καθώς πορεύεται κρυμμένο ή φανερό, ποτέ και πουθενά δεν χάνει το σχήμα του. Όμως το φίδι ελίσσεται, και οι ελιγμοί αυτοί παραλλάσσουν τον σταθερό ρυθμό που αλλού ευθυγραμμίζεται, αλλού καμπυλώνεται, αλλού η κίνησή του επιβραδύνεται, κάπου επιταχύνεται, προσώρας μπορεί να δίνει την εντύπωση πως αναστέλλεται. Πρόκειται για σύνθετες αλλά όχι αντιφατικές, ρυθμικές εντολές, σταθερότητας συνάμα και εναλλαγής, που ο μεταφραστής της «Οδύσσειας» οφείλει συνεχώς να τις ακούει.