ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ '22

ΝΑ ΜΑΖΕΨΩ ΤΟ ΜΥΑΛΟ ΜΟΥ ΝΑ ΤΑ ΘΥΜΗΘΩ ΟΛΑ. Έκανα στο πυροβολικό. Στους άλλους πολέμους με είχαν στα βαρέα. Με ρίξαν στο ορειβατικό έπειτα. Να βγάνουν τα αυτιά αίμα. Έντεκα χρόνια τα δούλεψα. Το καλοκαίρι σε σκηνές, τον χειμώνα στα αμπριά. Λάσπη και υγρασία. Με τη χλαίνη και μια κουβερτούλα μονή, μαδημένη. Έντεκα χρόνια στρατιώτης. Θα 'θελες να ξαναπάς να τα δεις εκείνα τα μέρη; Μπορεί. Τα βλέπω στον ύπνο μου κάτι φορές. Τα βλέπεις; Ναι. Και γω είμαι όπως τότε. Είκοσι χρονών. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) Οι περιπέτειες του ελληνικού Στρατού στις αρχές του 20ού αιώνα κράτησαν πάνω από δέκα χρόνια: ξεκινώντας από τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913 και τον Α' Παγκόσμιο και φθάνοντας ως την Εκστρατεία της Κριμαίας και τη Μικρασιατική Καταστροφή. Σε αυτό το εκτεταμένο γεωγραφικό και χρονικό τοπίο κινείται το δεύτερο Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη του Θανάση Βαλτινού, αποκαλύπτοντας μέσα από την εξαιρετικά λιτή αφήγηση έναν πέρα για πέρα ζοφερό κόσμο συνεχών μετακινήσεων και συγκρούσεων, που θα σημαδευτεί από τη βία και το σπάταλα χυμένο αίμα, με το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα παγιδευμένο από τη μια στην αυταπάτη της δύναμης πυρός του (εδώ οφείλονται οι δηώσεις και οι ασύστολοι βιασμοί) και καταδικασμένο από την άλλη να γνωρίσει την εγκατάλειψη και τον αφανισμό. Δεν υπάρχουν στο βιβλίο του Βαλτινού ούτε το κλίμα ευφορίας που διακατείχε τους Έλληνες κατά την προέλαση των Βαλκανικών Πολέμων ούτε το νικηφόρο πνεύμα που έφερε την εθνική ανάταση στις όχθες του Στρυμόνα και του Αξιού εν μέσω των συρράξεων του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Τα πάντα εδώ μοιάζει να έχουν καταπλακωθεί από την απέραντη κατάθλιψη του μικρασιατικού μετώπου, που έβαλε τέλος σε κάθε φιλοδοξία και προοπτική, ρίχνοντας την Ελλάδα σε μακρά εσωστρέφεια και παρακμή.