ΤΟΤΕΜ ΚΑΙ ΤΑΜΠΟΥ

Μας είναι γνωστή η πορεία της ανάπτυξης του προϊστορικού ανθρώπου χάρη στα μνημεία και στα σκεύη που μας άφησε, χάρη στα κατάλοιπα της τέχνης του, της θρησκείας του και της αντίληψής του για τη ζωή, που έφτασαν σε μας είτε μέσα από την παράδοση θρύλων, μύθων ή διηγήσεων και τελικά χάρη στη νοοτροπία του την οποία μπορούμε να βρούμε να επιβιώνει στα δικά μας ήθη και έθιμα. Επιπλέον ο προϊστορικός άνθρωπος, ως ένα σημείο, είναι ακόμα σύγχρονος με μας· υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που μας φαίνονται πολύ πιο κοντά στους πρωτόγονους παρά σε μας και στους οποίους βλέπουμε τους άμεσους απόγονους των ανθρώπων του παρελθόντος. Γιατί μ' αυτόν τον τρόπο κρίνουμε τους καλούμενους άγριους ή ημιάγριους λαούς που η ψυχική τους ζωή παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα μάτια μας, αν μπορούμε ν' αποδείξουμε ότι αποτελεί μια καλοδιατηρημένη προηγούμενη φάση της ανάπτυξής μας. Ας πάρουμε σαν δεδομένο ότι οι αποδείξεις είναι γεγονότα· αν επιχειρήσουμε τότε μια σύγκριση ανάμεσα στην Ψυχολογία των πρωτόγονων λαών, καθώς μας την αποκαλύπτει η εθνογραφία, και στην ψυχολογία των νευρώσεων, όπως παρουσιάζεται από τις ψυχαναλυτικές έρευνες, τότε θα βρούμε και στη μία και στην άλλη άπειρα κοινά χαρακτηριστικά και θα διαπιστώσουμε ότι μπορούμε να δούμε στην κάθε μία, κάτω από ένα καινούργιο πρίσμα, ήδη γνωστά γεγονότα.